همه چیز درباره ی نفقه

نفقه چیست؟

نفقه تامین هزینه های متعارف و متناسب خانم می‌باشد که توسط همسر او پرداخت می‌شود. تمامی هزینه هایی که مربوط به خوراک، پوشاک، مسکن، تهیه اثاثیه زندگی، هزینه های درمان، هزینه های استخدام کارگر و مستخدم و... باشند، جزو نفقه به حساب می آیند و مرد ملزم است این هزینه ها را برای همسرش تامین کند.طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی ایران، نفقه عبارتست از: همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل خانه، پوشاک، غذا، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

در تعیین میزان نفقه چه مواردی مد نظر قرار میگیرد؟

دو ملاک بسیار مهم وجود دارد که قاضی با توجه به همین دو ملاک ،نفقه را تعیین می کندکه به هر کدام از خانم ها چه مقدار نفقه تعلق گیرد. شان و جایگاه زن و همچنین نیازهایی که زن دارد، تعیین می کند که مقدار نفقه او چقدر باید باشد.
نفقه زن می‌بایست به صورت مستمر صورت بگیرد و حال اگر
این موضوع رعایت نشود، زن می تواند به دادگاه مراجعه کرده و درخواست دریافت نفقه را بدهد. در چنین شرایطی،

دادگاه یک کارشناس تعیین می کند. کارشناس مربوطه با توجه به شان و جایگاه اجتماعی زن، نیازهایی که دارد، وضعیت اقتصادی مرد میزان نفقه زن را تعیین نماید.

انواع نفقه
نفقه زوجه یا همسر

اصلی ترین نوع نفقه مربوط به نفقه زوجه می شود. در این نوع از نفقه ،مرد به همسرش در ازای هزینه هایی که برای خوراک، پوشاک، مسکن و... صرف می شود، مبالغی پرداخت می کند.لازم به ذکر است نیاز نیست حتما وجه موارد اعلامی پرداخت گردد بلکه چنانچه مرد خوراک ،پوشاک ،مسکن و.... را تامین نماید به وظیفه قانونی خود عمل کرده است.
نفقه نسبی
اقارب نسبی نیز به مواردی گفته می شوند که افراد به واسطه ی خونی با فرد در ارتباط باشند. فرزندان، پدر و مادر و جد پدری و مادری از جمله این موارد هستند.

نفقه رضاعی

اقارب رضاعی به مواردی گفته می شود که طفل از مادری به غیر از مادر خودش شیر خورده و به او و محارم او، کاملا محرم می شود.

در چه صورت نفقه به زن تعلق نمی گیرد؟

نفقه زن می تواند در موادی پرداخت نشود و به طور کلی به او چیزی تعلق نگیرد. این مسائل به شکلی هستند که اگر از آن ها مطلع نباشید، می تواند در چنین شرایطی برای شما دردسر آفرین شوند. به همین خاطر نیز توصیه می کنیم تا حتما بدانید که نفقه در چه مواردی به شما تعلق نخواهد گرفت.

فوت کردن مرد و حامله نبودن خانم

چنانچه مرد فوت می کند و همسر او نیز باردار نباشد، در چنین شرایطی دیگر نفقه ای از اموال مرد به او پرداخت نمی شود. اما در صورت باردار بودن خانم، باید تا پایان دوران

بارداری و تا زمان به دنیا آمدن کودک، به او نفقه پرداخت شود.

 طلاق در نافرمانی و عدم تمکین زن

زمانی که خانمی طلاق می گیرد تا 4 ماه پس از طلاق که دوران عده نامگذاری می شود، نفقه تعلق می‌گیرد.حال در صورتی که طلاق بین زن و مرد در شرایطی رخ دهد که خانم در وضعیت عدم تمکین از سمت شوهر خود باشد، نفقه ای به او تعلق نخواهد گرفت.

عقد موقت و صیغه

عقد موقت می تواند از یک ساعت تا 99 سال را شامل شود. در هر صورت در این موارد هیچگونه نفقه ای به زن تعلق نمی گیرد.

ترک منزل بدون دلیل

زمانی که خانم بدون دلیل موجه منزل را ترک کند، هیچگونه نفقه ای به او تعلق نخواهد گرفت.

آیا می توان در عقد نکاح دائم شرط کرد که به زن نفقه تعلق نمی گیرد؟

در این خصوص بین فقها و حقوقدانان اختلاف نظر است ولی به نظر می رسد که زوجین می توانند در ضمن عقد در این خصوص با تراضی و توافق تصمیم بگیرند.

نکته: دراستحقاق حقوق زوجه تمکن مرد شرط نیست به عبارت دیگر اینگونه نیست که تنها مرد در صورت توانایی مالی ملزم است حق همسر خود را پرداخت کند بلکه مرد فقیر نیز ملزم به پرداخت حقوق همسر خود است حتی اگر زن تمکن داشته و یا شاغل باشد باز هم پرداخت حقوق زوجه بر عهده زوج می باشد و زوج را مبرا از پرداخت نمی‌کند.

نکته: آیا هزینه تحصیل زوجه جزء حقوق زوجه محسوب میشود؟
قانون در این زمینه ساکت است اما فقها و حقوقدانان بر این نظر هستند که هزینه تحصیل از شمول نفقه واجب مرد خارج است.